Van strijd bevrijd
Voor mentale en geestelijk hygiëne gelden strikte regels, blijf vooral uit de buurt van het narcistisch collectief. Lukt dat niet: schrijf, praat en schud het van je af
De van de UvA verjaagde sociaal wetenschapper Laurens Buijs (waarmee Jan Bennink en ik ook een mooi gesprek hadden in deze must-see Bakkie uitzending) schreef deze week op Twitter zijn beste reactie tot nu toe op de gebeurtenissen die uiteindelijk hebben geleid tot zijn vertrek: “Sinds ik op non-actief sta, gaat het elke dag mentaal beter met me”. Over het vonnis in de verloren rechtszaak tegen zijn werkgever vertelt hij elders dat “het feitenrelaas eenzijdig” is,“oorzaak en gevolg van de escalaties worden omgedraaid” en dat “de aanvallen op mijn wetenschappelijk werk niet als probleem gezien worden”.
Omdat ik niet ga doen alsof ik compleet kan invoelen wat Buijs heeft meegemaakt, ga ik de situatie die momenteel speelt op universiteiten betrekken in wat ik de heerschappij van de narcisten noem. Een gerenommeerd deskundige op het gebied van narcisme, de Israëlische professor Sam Vaknin (overigens zelfverklaard narcist), heeft daar diepgaande theorieën over.
Over hoe narcisme niet alleen een individuele persoonlijkheidsstoornis is, maar ook een collectieve stoornis, een ziekte die tot in de haarvaten van de samenleving doordringt en iedereen erin betrekt. Niet alleen Vaknin zegt dat, er is recentelijk ook een peerreviewed onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Current Psychology. Daarin wordt gesproken van een ‘dark-ego-vehicle principle'. Volgens dat principe worden “individuen met een donkere persoonlijkheid, met hoge narcistische en psychopathische kenmerken, aangetrokken tot bepaalde vormen van politiek en sociaal activisme, dat ze gebruiken als een vehikel om hun eigen ego-gecentreerde behoeften te bevredigen, in plaats van sociale gerechtigheid na te streven”.
Een van de conclusies is dat linksgeoriënteerd autoritarisme niet praktiseert wat het preekt. “Sociale rechtvaardigheid wordt gebruikt als vermomming voor mensen die zich losgeslagen willen gedragen.” Klare taal lijkt mij, die voldoende uitdrukt wat in Nederland momenteel speelt binnen de hogere onderwijsinstituten – maar ook daarbuiten. De rechter in de zaak van Buijs vond dat de UvA als organisatie “engelengeduld” had getoond, terwijl eiser “op oorlogspad” zou zijn geweest. Dit citaat trof mij, want dit is de kenmerkende inversie die we zien bij de onverdraagzamen, bij die ‘donkere ego’s’. Constant omdraaien, constant projecteren en bovendien een heiliger dan heilig toontje opzetten.
Zulke mensen, die nooit ongelijk hebben, nooit om die reden in debat hoeven, en geen kritiek verdragen, volgen een alternatief, synthetisch regelsysteem, dat sterk lijkt op normen en waarden nastreven, maar in werkelijkheid destructief is. De pathocratie zogezegd, faciliteert vooral, of misschien wel uitsluitend nog, deze ego-gecentreerde behoeften en schakelt obstakels uit. Anders gezegd, narcisme is geen probleem op de bank van de psychiater meer (niet dat je daar veel narcisten zult vinden), maar als organiserend principe ingebed in de sociale cultuur, in de omgang, in de verhoudingen tussen mensen, van hoog tot laag.
Er zijn die donkere ego’s en je hebt hun slachtoffers. Die slachtoffers moeten als satellieten in een ‘energiebaan’ om dat zwarte gat heen blijven cirkelen. Ze faciliteren, ondersteunen, behagen en verontschuldigen de autoritaire, maar in feite kwetsbare ego’s die alleen met de gehoorzaamheid en het meespelen van anderen hun posities, ‘eigenwaarde’ en een soort van geestelijke stabiliteit weten te behouden. Ze zijn afhankelijk van mensen als Buijs, van studenten die zogenaamd klemgezet tussen geweten en waarheid, denken dat ze dat eerste kiezen door het laatste op te offeren. En als Buijs het spelletje doorprikt, dan wordt het spel niet gestaakt, maar in overdrive gezet. How dare you?!
Narcisten, zoekt u het maar op, zijn niet creatief, niet flexibel en hebben geen alternatieven om hun zwarte gat te voeden. Als je het waagt the dark ego te ontmaskeren, en nogmaals: dat ego heeft zich breed gemanifesteerd via het collectief, dan zwaait er wat. Het stopt niet via de rede, fatsoen, liefde en begrip. Er is maar een manier om uit hun baan te komen en dat is vertrekken.Naar waar de zwaartekracht van al die zwarte materie geen vat meer op je heeft. Waar de gedeelde fantasie, waarin we geacht worden met hen te leven, doorbroken kan worden. En je je niet meer weggestuurd, weggejaagd of geslachtofferd voelt, maar bevrijd. Want dat is wat Buijs zo goed verwoordde deze week. Het niet meer hoeven voeden van een ziek systeem. Niet als klokkenluider, niet als buitenstaander, niet als mens. Een les voor ons allen, ga naar waar de vrijheid, God en het geweten is.
Schrijf je in voor de gratis Substack content via de link in deze post. Volg mij via www.thefireonline.com voor meer info. U kunt mijn werk daar ook steunen. Dank!